Antropologisch verantwoord rondhangen in de Transvaalwijk
Wat is de impact van de Paardenberg op de bezoekers van het buurthuis en de wijk Transvaal?
Het zorgt voor ontmoetingen met de meest bijzondere mensen: professioneel rondhangen. In antropologisch vakjargon ook wel veldwerk of participerende observatie genoemd. Door op straat, op de markt of in de bibliotheek rond te hangen, mensen aan te spreken die op een bankje zitten of gewoon aan te bellen bij mensen thuis, leer je een plek pas echt goed kennen.
In opdracht van STEK – Stichting Stad en kerk – in de Transvaalbuurt in Den Haag verdiepte Sylvana zich samen met onderzoeker Nienke Meijaard een half jaar in de rol van buurthuis de Paardenberg.
AANPAK
Het buurthuis leren kennen vanuit het perspectief van de bezoekers uit de wijk. Dat betekende zoveel mogelijk in de wijk aanwezig zijn.
Het veldwerk, waarbij we dagenlang rondhingen en in gesprek gingen met wijkbewoners (en bleven logeren), gaf een diep doorleefd inzicht in de behoeften van wijkbewoners en de wijze waarop de Paardenberg daarop inspeelt.
De Paardenberg zelf leerden we beter kennen door mee te draaien met activiteiten. Dat betekende aan de slag bij de voedselbank, de fietslessen, het inloopuur en de taallessen. En ondertussen in gesprek met vrijwilligers en bezoekers. Zo leveren antropologen tijdens de observaties al direct meerwaarde; ze steken ook letterlijk hun handen uit de mouwen tijdens het onderzoek.
De verschillen tussen de aanpak van de Paardenberg en andere welzijnsorganisaties, maar ook de verschillen met andere religieuze instellingen inzichtelijk maken.
WAT MAAKTE HET ANTROPOLOGISCH?
Het veldwerk; meedraaien als vrijwilligers, logeren bij client. Totaal andere aanpak dan enquetes etc. Bonding en bridging capital; sociale theorie.
INZICHTEN EN AANBEVELINGEN
De werkwijze van de Paardenberg is gebaseerd op de theorie van presentiebenadering: nabijheid, onderdeel zijn van het dagelijks leven, samen het leven dragen. Niet direct problemen op proberen te lossen. Deze aanpak staat haaks op de insteek van de gemeente en de welzijnsorganisaties in de wijk, die meer gericht zijn op participatie, eigen verantwoordelijkheid en het vangnet van een netwerk. Dat hebben veel mensen in de wijk juist niet, waardoor de aanpak van de Paardenberg een grote meerwaarde heeft.
De Paardenberg is in staat verschillende groepen mensen met elkaar in verbinding te brengen. Om contacten te laten onstaan, niet alleen binnen groepen mensen (bijvoorbeeld van één geloofsovertuiging) maar ook tussen groepen mensen. Dat is in een ‘verzuilde’ wijk als de Transvaalwijk, een belangrijk gegeven.
WAT IS ER MET DE UITKOMSTEN GEDAAN?
De aanbevelingen hebben inspiratie gegeven aan de nieuwe locatiemanager bij de invulling van zijn werk. Bovendien heeft het de organisatie STEK, zicht gegeven op de meerwaarde van deze locatie, en kunnen best practices gebruikt worden in andere locaties.